21 Ağustos 2013 Çarşamba

Stigmatizasyon

Merhabalar,
 
Çok uzun bir aradan sonra beni düşünmeye sevk eden bir konuyla daha karşınızdayım: Stigmatizasyon.  Damgalamak ve toplum dışına itmek anlamında kullanılan bir terim.
 
 
 
 
Bu, Sosyologların, psikologların ve felsefecilerin ilgilendiği ama aslında tüm bireyleri ilgilendiren bir konu. Emile Durkheim, Erving Goffman ve Gerhard Falk, bu sosyologlar tarih içinde  konunun en önde gelen isimleri olmuşlar.
 
Goffman, stigmatizasyonu "belli bir niteliğe sahip bir kişinin bu niteliği sebebiyle toplum tarafından reddedilmesi durumu" olarak tanımlamış ve toplum tepkisi sonucunda kişinin normal kimliğinin hasara uğradığını da belirtmiş. Toplum bir kişiyi neden damgalar ve dışlar peki? Bu konuda da farklı sınıflandırmalar yapılmış ancak birkaç örnek sıralayacak olursak bunların hepimizin bildiği sebepler olduğunu fark ediyoruz. Hastalıklar, fiziksel arıza ve hasarlar, şişmanlık, zayıflık, etnik köken, dini inanış, cinsel eğilimler vs.. Yani toplumun büyük kesimi tarafından normal olmadığı iddia edilen nitelikler. Normal nedir öyleyse? Bu konuda da çalışan kişilere normatolog deniliyor ve bu da insanoğlunu uzun yıllardır meşgul eden bir problem.
 
İşin beni düşünmeye sevk eden kısmı ise stigmatize edilen kişinin yaşadığı sıkıntılar. Çok ciddi psikolojik ve sosyolojik sorunlar yaşıyor bu kişiler, intihara teşebbüse kadar varabiliyor sonuçları...
Çok masum bir örnek obez veya anoreksik insanlar, bu insanların doğuştan bazı sıkıntıları var ve yaşadıkları toplumsal damgalanma işlemi onların işlerini çok daha zorlaştırıyor. Mesela ayak veya ayakkabı fetişistleri... Bu niteliklerini dışa vurmak onlara çok zor geliyor, sebebi ise yine stigmatizasyon.
 
Toplum tepkisi insanların bu tür farklı niteliklerini dışlamak yönündeyken, kişiler bu niteliklerini paylaşmak ve yaşamak yerine gizlenmeyi tercih ediyorlar ve kişilikleri zarar görüyor. Yaşayanlar ise bu tepkilerle başa çıkmak için büyük mücadeleler vermek zorunda kalıyorlar.
 
Birey olarak bize doğru gelmeyen, itici gelen bazı nitelikleri bu şekilde damgalayıp, dışlamak bize daha steril ve sağlıklı bir toplum sunmuyor aslında. Kişileri bu şekilde dışladıkça onlar bozulan psikolojileri yüzünden topluma daha zararlı bireylere de dönüşebiliyor zaman zaman. Normal - anormal diye ayırmak yerine her insanı kucaklamak ve hayatını güzelleştirmek adına çaba sarf etmek daha doğru bir davranış şeklidir diye düşünüyorum.
 
Sevgiler, Melissa